agenda en nieuws

De Kraamkamer, naar Gerard Dou

Voor een duik in de koude Oostzee ben ik niet de juiste kandidaat. De zoektocht naar een van de schatten die, in de buik van Vrouw Maria, zich daar op de bodem bevindt voerde me op een mij meer passende wijze de diepte in.
De opdracht die ik ontving van de programmamakers van De Gezonken Meesters was het reconstrueren van met het schip vergaan schilderij uit de Gouden Eeuw. Mij werd gevraagd om van het destijds beroemde drieluik van Gerard Dou, De kraamkamer, een interpretatie te schilderen. Het idee was om daarbij op een zo authentiek mogelijk wijze te werk te gaan. Ondanks mijn aanvankelijke schrik, want dat het karwei omvangrijk zou zijn begreep ik al direct, kon ik me in dit streven helemaal vinden. Ik greep de opdracht aan om me te verdiepen in de techniek en het de gedachtegoed van Gerard Dou.
Een schilderij staat of valt bij de drager, wat in dit geval eikenhouten panelen waren. Tot mijn geluk was de meubelmaker-restaurator Dirk Jan Terlouw bereid om de panelen en lijsten te vervaardigen. Hij ging met groot enthousiasme aan de slag, waarbij ook hij een authentieke werkwijze volgde. Toen het resultaat me onder de ogen kwam, was ik zo onder de indruk dat ik er bijna niet op durfde te schilderen.
Dat heb ik toch maar gedaan. Daarbij heb slechts gebruik gemaakt van pigmenten die in het werk van Dou zijn aangetroffen. De aanblik van een schilderij wordt nu eenmaal in hoge mate door de kleur bepaald. De voorstelling zelf is ontleend aan een kopie. Bij mijn interpretatie heb ik sommige partijen naar het leven geschilderd, andere uit het hoofd. Van moderne hulpmiddelen heb ik geen gebruik willen maken, om geen afbreuk te doen aan het streven naar authenticiteit.
Niet alleen de schildertechnische aspecten, ook de inhoudelijke betekenis van het drieluik had mijn belangstelling bij het werk. Zelfs de kleinste details bleken een boodschap te kunnen bevatten. De beschildering van de achterzijde van de zijvleugels viel buiten de opdracht. Hier heb ik mijn kans schoon gezien om wat vrij te gaan spelen met de verstopte mededelingen die Gerard Dou en zijn navolgers aan ons hebben doorgegeven.
Tijdens de uitvoering van de reconstructie heb ik veel steun gehad aan de technische adviezen van Fons van Laar, de inspirerende aanwezigheid van mijn modellen Martien van den Ouwelant en Ariane Boot, de met Dirk Jan Terlouw gedeelde gedrevenheid en de altijd aangename samenwerking met het team van HelderTV. Daar ben ik zeer dankbaar voor.